لینوکس چیست ؟

با آوردن کلمه لینوکس معمولا محیطی خشک و دشوار در نظر افراد تداعی می گردد اما واقعیت امر، چیز دیگری است. لینوکس هم مانند هر محصول دیگری دارای تاریخچه و سیر تکاملی خود است.

در ابتدا حتی دارای واسط گرافیکی مناسبی نبود، ولی امروزه با گسترش محیط های گرافیکی مناسب مانند GNOME و KDE کار با لینوکس بسیار راحت تر و جذابتر از گذشته گشته است.

لینوکس سیستم عاملی شبیه یونیکس “ unix ” است و اولین نسخه ی آن در سال ۱۹۹۱ انتشار یافت. (سیستم عامل یونیکس در سال ۱۹۶۰تا ۱۹۷۰ به وسیله ی گروهی از کارمندان آزمایشگاه های بل طوری طراحی شد تا قابل انتقال به هر سیستمی و چندکاربره باشد ). سپس نرم افزارهایی که پروژه ی “گنو” تهیه و تولید کرده بود،در کنار این هسته قرار گرفت و سیستم عامل گنو/لینوکس را تشکیل داد.

از نظر فنی، گنو/لینوکس را می توان نمونه ی متن باز و آزاد سیستم عامل های خانواده یونیکس نامید که البته خواص خوب آنرا نیز به ارث برده است. درضمن هیچ شرکت، دولت یا گروهی صاحب گنو/لینوکس نیست

ساختارلینوکس

بطور خلاصه می توان نقطه ی قوت گنو/لینوکس را در امنیت بسیار بالای آن دانست به دلیل وجود صفاتی چون:

۱. دیواره ی آتش در هسته ی سیستم عامل وجود لایه های امنیتی مختلف در آن

۲. تعداد کم ویروس های رایانه ای شناخته شده برای آن

۳. پایداری بسیار بالا به دلیل طراحی درست هسته )اشکال در یک نرم افزار موجب ناپایداری کل سیستم نمی شود(

۴. سرعت بالای سیستم عامل به دلیل در دسترس بودن کد متن برنامه

۵. امکان کامپایل برنامه برای یک سخت افزار خاص

۶. قیمت بسیار پایین آن و…

لینوکس از سال ها قبل از آنکه ویندوز به وجود آید، در آن زمان که داس یک سیستم عامل تک وظیفه ای بود، توانایی اجرای چند وظیفه به صورت همزمان را داشت )چند وظیفه ای(، همچنین سیستمی چند کاربری است، و این مفهوم را به حد اعلای خود رسانده، زیرا چند کاربر می توانند از یک سیستم به طور همزمان و بدون دخالت در وظایف یکدیگر استفاده کنند.

نسخه ی فعلی هسته ی لینوکس توانایی بهره وری از ده ها پردازنده را به صورت همزمان دارد و در بسیاری از ابررایانه های جهان مورد استفاده قرار میگیرد.

توزیعهایمختلفلینوکس

سیستم عامل گنو/ لینوکس از بخش های بسیار زیادی تشکیل شده که هر بخش آن توسط عده ای خاص در گوشه ای از جهان توسعه می یابد.این نکته نقطه قوت آن به شمار می رود. افراد و شرکت هایی اقدام به جمع آوری این قطعات مجزا و قرار دادن آنها کنار هم رده اند و علاوه بر آن برای این مجموعه، برنامه های نصب و مدیریت نوشته اند تا کار را برای کاربران آسان کنند. به این مجموعه ها که توسط افراد و شرکت ها گردآوری شده است، توزیع گنو/لینوکس می گویند.

تعداد دقیق توزیع های گنو/لینوکس مشخص نیست، اما آنچه که مسلم است آن است که بیش از ۳۰۰ پخش ثبت شده ی گنو / لینوکس وجود دارد. اکثرا افراد ترجیح میدهند که از پخش های از پیش ساخته شده استفاده کنند. هر یک از این توزیع ها دارای ویژگی های خاص و یا برای اهداف خاص هستند. مثلا مخصوص سرویس دهنده ها،ایستگاه های کاری، کامپیوترهای قدیمی،مدیریت شبکه، چند رسانه ای، بازی و ….

برخی از توزیع ها از ایجاد تغییرات و بهینه سازی هایی در توزیع های دیگر ایجاد شده اند که آنها را توزیع های مبتنی بر یک توزیع می نامند. مثلا توزیع ubuntu یک توزیع مبتنی بر دبیان است

برخی اوقات یک توزیع دارای ویژگیهای خاصی است. مثلا گنو/ لینوکس اورالوکس دارای امکانات مخصوص نابینایان مانند شناسایی صفحه نمایش های بریل و یا مرور صوتی وب و پست الکترونیک می باشد. حال به بررسی کوتاه چند توزیع معروف می پردازم.

Ubuntu

اوبونتو بر اساس دبیان توسعه داده شده است و کار کردن با لینوکس را برای کاربران مبتدی و تازه کار آسان تر میکند. ویژگی هایی چون پشتیبانی قوی، آپدی تهای فراوان، نصب آسان، پکیج های نرم افزاری بسیار، مستندات کامل و رابط کاربری مناسب، اوبونتو را به کاربر پسندترین توزیع گنو/لینوکس برای کاربردهای دسکتاپ و شخصی تبدیل نموده است

اوبونتو برای استفاده های عمومی بوجود آمده است و توسعه آن به سرعت پیش می رود و هر نسخه از نسخه قبلی، کارآمدتر و قدرتمند تر می شود. درکل اوبونتو در دنیای سیستم عامل های دسکتاپ آیند هی خوبی در پیش خواهد داشت

Suse

از زمانی که توزیع Suse بوجود آمد، سازندگان آن روی کاربران کامپیوترهای شخصی زوم کرده بودند. پس از اینکه در سال 2003شرکت Novell شرکت تولید کننده Suse را خریداری کرد و دریافت آن را از اینترنت برای عموم میسر نمود. سپس ناول نامSuse را به OpenSUSE تغییر داد و آن را به صورت کاملاً آزاد در اختیار همه قرار داد. اکنون OpenSUSE انتخاب اول کاربران حرفه ای برای استفاده های شخصی است.

دسکتاپ پیش فرض آن KDE است و از برنامه نصاب بسیار قدرتمندی بهره می برد. پایداری، ظاهر چشمگیر، گرافیک قوی، امنیت، تنظیمات پیشرفته از ویژگی هایی است که کاربران OpenSUSE از آن یاد خواهندکرد

FEDORA

یکی از معروف ترین نسخه های گنو/لینوکس است که توسط یکی از بزرگترین شرکت های دنیای لینوکس یعنی RedHat پشتیبانی می شود. این توزیع بسیار قدرتمند دارای کاربران بسیار زیادی است و در دو نسخه دسکتاپ و سرور عرضه می شود.

آپدیت های پیاپی،پشتیبانی مناسب، نصب آسان، تنظیمات پیشرفته، پیکیج های نرم افزاری زیاد، فدورا را به یکی از انتخاب های اصلی کاربران گنو/لینوکس تبدیل نموده است.

به علت پشتیبانی مناسب RedHat از این توزیع، شرکت های بسیار زیادی فدورا را به عنوان سیستم عامل خود انتخاب کرده اند و از آن برای کارهای مختلف خود بهره می برند. امنیت، پایداری و کارایی فدورا زبان زد بسیاری از کاربران لینوکس است.

PARSIX

هر چند این توزیع جزو توزیع های معروف دنیا نیست امّا ارق ملّی باعث شد این لینوکس را نیز معرفی کنم. پارسیکس یک توزیع بسیار انعطا ف پذیر، مناسب، پایدار و ایرانی برای سیستم های دسکتاپ است که به صورت دیسک زنده یا Live CD منتشر می شود اما قابلیت نصب روی هارددیسک را نیز داراست.

این توزیع برگرفته شده از توزیع KANOTIX و مبتنی بر Debian است دسکتاپ آن به صورت پیش فرض GNOME است و نرم افزارهای پیش فرض فارسی همچون دیکشنری xFarDic و فونت های فارسی پروژه FPF در این توزیع در دسترس اند.

همچنین در پارسیکس به صورت پیش فرض از فارسی نویسی پشتیبانی می شود و شما می توانید همانند ویندوز با فشردن همزمان دکمه های Alt+Shift میان زبان فارسی و انگلیسی سوئیچ کنید. پارسیکس یکی از مناسب ترین توزیع ها برای شروع یادگیری لینوکس در میان فارسی زبانان است. البته در نظر داشته باشید که پارسیکس  میتواند جایگزین مناسبی برای سیستم عامل ویندوز باشد و می توانید از آن به عنوان یک سیستم عامل مستقل استفاده نمایید.

درآخر :

به جرات میتوان گفت لینوکس سیستم عاملی همه منظوره است،چه برای سرورها و چه برای کامپیوترهای خانگی و کاربران عادی تعداد برنام ههای لینوکس از ویندوز بیشتر است و از نظر کیفی نیز کمتر از آن نیست، نصب برنامه ها در زمانی که اینترنت در دسترس شما باشد، حتی از نصب برنامه های ویندوزآسان تر است.

لینوکس در زمینه ی مالتی مدیا نیز بسیار مجهز است و این تصور که با آن نمی توان آهنگ گوش داد یا فیلم تماشا کرد کاملاً غلط است. حتی برای لینوکس بازی های رایانه ای بسیار زیبایی ساخته شده است. جالب است بدانید۳ playstation قابلیت نصب لینوکس را دارد، یعنی شرکت بسیار معتبر سونی نیز به لینوکس اعتقاد پیدا کرده و یکی از بهترین محصولاتش را به لینوکس مجهزکرده است.

پیشنهاد می شود که اگر برای اولین بار قصد نصب لینوکس درکامپیوتر خود را دارید این کار را در نرم افزار های VirtualPC یاVMWare انجام دهید تا در صورت ناآگاهی از مراحل نصب، به اطلاعات موجود در هارددیسک شما آسیبی وارد نشود.

در پایان باید گفت در صورتی که گنو/ لینوکس را یاد بگیرید، مهم نیست از چه توزیعی استفاده کنید. چون همه آنها ذاتا شبیه هم هستند و تمام اموری که در یک توزیع انجام می دهید، در توزیع دیگر نیز قابل انجام خواهد بود.